Chociaż pojęcia te bardzo często są ze sobą utożsamiane, różnice pomiędzy brylantami a diamentami są znaczące. Nie są to jednak dwa oddzielne kamienie szlachetne, ponieważ brylant jest tzw. produktem końcowym obróbki diamentu.
Wydobycie i produkcja
Diament jest naturalnym kamieniem szlachetnym, wydobywanym przez człowieka od setek lat. W ziemskiej strukturze formuje się jako minerał nieoszlifowany, dlatego posiada nieduży połysk oraz matową powierzchnię. Dopiero w bardziej dopracowanej i poddanej szlifowaniu brylantowemu formie, kamień ten wykorzystywany może być w jubilerstwie, m.in. do wytwarzania pierścionków oraz wielu innych ozdób. Produkcji podlega zatem jedynie brylant, a diament jest wydobywany. Nieoszlifowany kamień podzielić można na kilka podstawowych typów, przyjmując za kryterium jego cechy zewnętrzne.
Forma zewnętrzna
Diamentem jest każdy brylant, a diament nie zawsze jest brylantem.
Po wykonaniu procesu szlifowania, kamień przybiera zwykle postać stożka, a także zyskuje gładką powierzchnię oraz równe ścianki. Natomiast nieoszlifowany cechuje się nieregularnymi kształtami, które mogą przypominać sześciany, ośmiościany lub lekko zaokrąglone formy. Równą strukturą charakteryzuje się więc jedynie brylant a diament pozostaje nieregularny, dopiero po dalszej obróbce zyskując nowe walory estetyczne. Znaczącą różnicą pomiędzy brylantem a diamentem jest także sposób wyceny.
Wycena wartości
Wartość nieoszlifowanego kamienia ocenia się za pomocą kryterium 4C. W ten sposób określana jest masa (ilość karatów), kolor (za najcenniejsze uchodzą bezbarwne), klarowność oraz czystość (oznaczająca brak skaz i ciał obcych) diamentu. Ostatnim elementem w skali oceny jest szlif, dotyczący jedynie brylantów. Musi on być wykonany profesjonalnie, ze względu na ryzyko uszkodzenia lub nadania nieodpowiedniego kształtu. Podobieństwo wyceny pomiędzy brylantami a diamentami widoczne jest w przypadku rozmiarów i poziomu klarowności. W obu przypadkach większy i czystszy kamień jest cenniejszy oraz lepiej klasyfikowany w skali 4C.